Ugaltzeko adinean dauden lau emakumetik bati eragiten dio, baina oraindik ere oso ezezaguna da. Endometriosiak hilekoaren mina eragiten du, askotan normalizatua, eta horrek zaildu egiten du diagnostikoa. Juan Céspedes, Policlínica Gipuzkoako ginekologoak gaixotasun hori ikusaraztearen garrantzia azpimarratu du, haren detekzioa eta tratamendua hobetzeko.

“Endometriosia gaixotasun ginekologiko onbera baina kronikoa da, eta adin emankorrean dauden emakumeen %25 ingururi eragiten dio, nahiz eta oraindik ere oso ezezaguna den”, dio Juan Céspedesek, Policlínica Gipuzkoako Ginekologia eta Obstetrizia Zerbitzuko buruak. Bere ezagutzan aurrera egiteko eta diagnostiko goiztiarragoak lortzeko ikusgarritasuna ematearen garrantzia azpimarratu du. 

“Sintoma nagusiena mina da, letra larriz”, adierazten du ginekologoak. “Mina hilekoarekin, sexu–harremanetan edo komunera joatean. Min horrek emakume asko ezgaitu ditzake eguneroko bizitzan”. Nahiz eta prebalentzia handia izan, endometriosia infradiagnostikatua dago, hain zuzen ere hilekoaren minaren subjektibotasunagatik, sozialki normalizatua. “Emakume asko endometriosiarekin bizi dira, jakin gabe”, azpimarratzen du Juan Céspedesek.

Gaixotasun horren jatorria ez dago erabat argi, baina teoria zabalduena da umetokia estaltzen duen ehunaren zati bat (endometrioa) abdomenaren barrualdera igotzen dela, Falopioren tronpetatik barrena. Ehun hori obulutegietan edo hurbileko beste organo batzuetan ezartzen da, eta hantura, min kronikoa eta antzutasuna eragin ditzake. 

“Ziurtasun-diagnostikoa kirurgiaren eta ehun-analisiaren bidez bakarrik lortzen da, baina kasu gehienetan diagnostiko klinikoekin, irudi-probekin (ekografiak edo erresonantziak) eta, batez ere, pazienteak tratamendura duen bilakaerarekin egiten dugu lan”, azaltzen du Céspedesek.

Tratamendu mailakatuak eta pertsonalizatuak 

Endometriosiak behin betiko sendabiderik ez duen arren, hainbat aukera terapeutiko daude pazientearen bizi-kalitatea hobetzeko. “Beti hasten gara hain oldarkorrak ez diren tratamenduekin. Lehenik eta behin bizi-estiloan, dietan eta ariketan aldaketak egin daitezke, ondoren, hormona-tratamenduak edo kirurgia laparoskopikoa ere, beharrezkoa bada”, adierazten du espezialistak.

Lehen aukeratzen dugun tratamendua antisorgailu hormonalak izaten dira (pilula, DIU, inplanteak). “Molekula berriak ere baditugu, hormona-mailan gaixotasuna modu selektiboagoan kontrolatzea ahalbidetzen dutenak”, gehitzen du Céspedesek.

Eragina ugalkortasunean

Endometriosiak obulutegiei zuzenean eragin diezaiekeenez, emankortasuna ere arriskuan jar dezake. “Paziente batek endometriosia duela eta haurdun geratu nahi duela dakigunean, ez dugu diagnostikorik gabeko bikote batean egingo genukeen adina denbora espero”, dio ginekologoak. Kasu horietan, aurretik laguntza bidezko ugalketa-tekniketara jotzea baloratzen da. 

Policlínica Gipuzkoako ginekologoak espezialistarengana joatearen garrantzia azpimarratzen du, hilekoaren minak eguneroko jarduerak egitea eragozten duenean, hala nola lan egitea, ikastea edo kirola egitea. “Hilekoak min eman dezake, bai, baina ez du ezgaitu behar. Garaiz kontsultatzea gaixotasun horren diagnostikoan eta tratamenduan dagoen aldea izan daiteke, kronikoa izan arren kontrola daitekeena”, ondorioztatu du Céspedesek.