Espezie bakoitzak marka bereizgarri bat uzten du larruazalean, eta funtsezkoa da horiek identifikatzen jakitea tratamendu egokia aplikatzeko.

Uda bete-betean gaudela, intsektuen ziztadengatiko kontsulta medikoak ugaritu egin dira Gipuzkoan, batez ere kostaldean eta landa-eremuetan. Ingrid Hiltun dermatologoak, Policlínica Gipuzkoako espezialistak, ohartarazi du ziztada gehienak arinak badira ere, batzuek erreakzio larriak eragin ditzaketela eta arreta medikoa behar dutela.

Eltxoak dira oraindik udako ziztaden protagonista nagusiak, eta tigre eltxoa (Aedes albopictus) nabarmentzen da bereziki. Eltxo horren presentzia nabarmen hazi da Donostian, Irunen eta Hondarribian, besteak beste. Intsektu hori eltxo arrunta baino oldarkorragoa da, eta haboi handiagoak, mingarriagoak eta iraunkorragoak eragiten ditu. Hainbat egun iraun dezakete, eta azalean markak utzi.

Eltxoez gain, marmoken, erleen, liztorren, armiarmen eta kaparren ziztadak ere izaten dira. Espezie bakoitzak marka bereizgarri bat uzten du azalean, eta funtsezkoa da horiek identifikatzen jakitea tratamendu egokia aplikatzeko.

Hiltun doktoreak gomendatzen du kaltetutako eremua urarekin eta xaboiarekin garbitzea, tokiko hotza aplikatzea eta hazkatzea saihestea. Azkura handia izanez gero, kortikoide topiko leunak edo ahotik hartzeko antihistaminikoak erabil daitezke. Aurpegiko hantura, arnasteko zailtasuna edo sukarra bezalako sintomak detektatzen badira, berehala joan behar da osasun-zentro batera.

Marmokaren ziztaden kasuan, ohikoak Gipuzkoako hondartzetan, gomendatzen da ingurua ur gaziz garbitzea, garroen hondarrak pintzekin kentzea eta oihalean bildutako hotza ematea. Kortikoide leuna duten krema lasaigarriek mina arindu dezakete, baina espezie bakoitzak maneiu espezifikoa behar du.

Gainera, komeni da koloniak eta lurrinak saihestea, gorputz-adarrak estaltzen dituen arropa argia erabiltzea, baimendutako uxagarriak ematea eta azazkalak motz mantentzea, urraduragatiko lesioak saihesteko. Barrualdeak goizean aireztatzea eta eltxo-sareak erabiltzea ere gomendatzen da.

Azal sentikorra duten pertsonek, hala nola haurrek, adinekoek edo dermatitis atopikoa dutenek, kontu handiz ibili behar dute, larruazaleko hesia ahulagoa baita. Kasu horietan, mahuka luzeko arropa eta larruazala indartzeko neurriak erabiltzea gomendatzen da.

Herritarren laguntza funtsezkoa da arriskuak gutxitzeko, batez ere tigre-eltxoa hedatzeko zaintza-protokoloa aktibatu den eremuetan. Ur geldiak ezabatzea eta prebentzio-informazioa funtsezkoak dira horien ugaltzea saihesteko.