Preeklampsia haurdunaldiaren konplikazio nagusietako bat da, eta haurdunaldien %1etik %5era bitartean eragiten du.

Preeklampsia normalean haurdunaldiaren hogeigarren astetik aurrera agertzen den gaitza da, eta haren kausa zehatza oraindik ezezaguna da. Ohikoena hipertentsio arteriala eta gernuan proteinak egotea diagnostikatzea da, nahiz eta beste funtsezko organo batzuei ere eragin diezaiekeen. “Preeklampsia ez da tentsio-igoera hutsa; gibelean, giltzurrunetan edota odolaren koagulazioan alterazioak eragin ditzake”, azaldu du Santiago Novoa doktoreak, Policlínica Gipuzkoako ginekologoak.

Nahiko ohikoa den patologia da. Kasu gehienetan arina bada ere, gutxi gorabehera 200 emakumetik batek forma larria garatuko du, amaren eta haurraren bizitza arriskuan jar dezakeena. “Horregatik, funtsezkoa da garaiz identifikatzea eta haurdunaldi osoan zehar jarraipen estua egitea”, azpimarratu du espezialistak.

Preeklampsia edozein haurdunalditan ager daiteke, baina arriskua handiagoa da aurretiko hipertentsioa, diabetesa, giltzurruneko edo gaixotasun autoimmuneak, gehiegizko pisua, 40 urtetik gorako adina, haurdunaldi anizkoitza edo gaixotasunaren aurrekari pertsonalak edo familiarrak dituzten emakumeetan. “Arrisku-faktoreak haurdunaldiaren hasieratik ezagutzeak aurrea hartzeko eta jarraipen pertsonalizatuagoa eskaintzeko aukera ematen digu”, adierazi du Novoa doktoreak.

Kasu askotan, preeklampsiak ez du sintomarik, eta ohiko kontrol prenataletan detektatzen da. Sintomak agertzen direnean, buruko-min bizia, ikusmen-alterazioak, sabeleko goiko aldeko mina, aurpegian, eskuetan edo oinetan bat-bateko hantura edo goragalea daitezke. “Berrikuspen guztietara joatea funtsezkoa da, emakumea ondo sentitzen denean ere”, azpimarratu du ginekologoak.

Amarentzat izan daitezkeen konplikazioei dagokienez, emakume gehienek ez dute arazo larririk garatzen, baina kasu larrienetan gibela, giltzurrunak edo garuna kaltetu daitezke. Forma larriena eklampsia da, konbultsioekin agertzen dena. “Gutxitan gertatzen bada ere, eklampsia bizi-arriskuko larrialdia da eta berehalako arreta behar du”, ohartarazi du Novoa doktoreak.

Preeklampsiak ondorio garrantzitsuak izan ditzake haurrarentzat ere, plazentaren funtzionamendua kaltetzen duelako. Horrek fetuaren hazkunde murriztua, plazentaren askatze-arrisku handiagoa edo erditze goiztiarraren beharra eragin dezake. “Plazentak behar bezala funtzionatzen ez duenean, baliteke haurrak behar duen oxigenoa eta mantenugaiak ez jasotzea”, azaldu du espezialistak.

Preeklampsia sendatzeko modu bakarra haurdunaldia amaitzea da, nahiz eta zenbait kasutan gaixotasuna egonkortu daitekeen haurdunaldia jarraitu ahal izateko, kontrol mediko zorrotz baten pean. Tratamendua haurdunaldiaren adinaren, gaixotasunaren larritasunaren eta amaren zein haurraren egoeraren araberakoa izango da. “Kasu bakoitza banaka baloratzen da, betiere haurdunaldia luzatzearen onuren eta amarentzat eta fetuarentzat dauden arriskuen arteko oreka bilatuz”, azaldu du Novoa doktoreak.

Preeklampsia larria denean, baliteke ospitaleratzea beharrezkoa izatea, tentsio arteriala kontrolatzeko botikak erabiltzea, konbultsioak prebenitzeko magnesio sulfatoa ematea eta, erditze goiztiarra izateko arriskua badago, haurraren biriken heltzea sustatzeko kortikoideak ematea.

Gaur egun, preeklampsia garatzeko arriskua kalkula daiteke haurdunaldiaren 12. asteko ekografian egiten den baheketa espezifiko baten bidez. Azterketa honek historia klinikoa, tentsio arterialaren neurketa, plazentako fluxuen ekografia eta odolean hormona jakin batzuen determinazioa uztartzen ditu. “Lehen hiruhilekoko baheketak sintomak agertu aurretik ere arrisku handiena duten emakumeak identifikatzeko aukera ematen digu”, nabarmendu du Novoa doktoreak.

Baheketak arrisku handia adierazten duen kasuetan, aspirina dosi baxuetan erabiltzea gomendatzen da, preeklampsia garatzeko probabilitatea nabarmen murrizten duela frogatu baita. “Aspirina, garaiz hasita eta betiere medikuaren aginduz, prebentzio-tresna oso eraginkorra da”, azpimarratu du ginekologoak.

Policlínica Gipuzkoak Londresko Fetal Medicine Foundation erakundeak akreditatutako medikuak ditu, ekografien kalitatea eta arriskuen estimazio pertsonalizatua bermatuz. Horrez gain, software espezifikoa eta PAPP-A eta PLGF bezalako markatzaile giltzarriak zehazteko gaitasuna duen laborategi propioa ditu, preeklampsiaren arriskuaren aurreikuspena hobetuz. “Gure helburua emakume bakoitzari ebidentzia zientifikoan oinarritutako eta bere beharretara egokitutako arreta eskaintzea da”, ondorioztatu du Santiago Novoa doktoreak.