Policlínica Gipuzkoako nutrizionista Eider Sánchezek gogorarazi du tenperatura altuek bakterioen ugaritzea errazten dutela, eta hilabete beroenetan elikagaiak modu seguruan kontserbatzeko gomendioak eman ditu.

Udan, elikadura-intoxikazioak eta gastroenteritisa nabarmen areagotzen dira. Policlínica Gipuzkoako nutrizionista Eider Sánchezek azaldu duenez, beroak eta hezetasunak bakterioak eta beste mikroorganismo batzuk elikagaietan hazten laguntzen dutelako gertatzen da hori, bereziki behar bezala manipulatzen eta kontserbatzen ez badira.

Elikagaien Segurtasunerako eta Nutriziorako Espainiako Agentziaren (AESAN) datuen arabera, Espainian urtero 5.000 eta 6.000 agerraldi bitartean jakinarazten dira elikagaien bidez kutsatzen diren gaixotasunetan, baina benetako kopurua askoz ere handiagoa dela uste da, aitortu gabeko kasuen ondorioz. Agerraldi horien %40a baino gehiago udako hilabeteetan gertatzen dira, tenperatura altuekin eta aire zabaleko janarien igoerarekin batera. Salmonella eta E. coli bakterioak dira oraindik ere erantzule nagusiak, eta gehien inplikatutako elikagaiak arrautzak, haragiak, arrainak, itsaskiak eta gaizki kontserbatutako edo gaizki manipulatutako esnekiak izan ohi dira. 

Akats ohikoenetako bat janaria hozkailutik kanpo denbora luzez uztea da. “Inoiz ez dugu elikagai bat bi ordu baino gehiago giro-tenperaturan eduki behar. Soberakinak azkar hoztu behar dira, baita platera prestatu bada ere, eta beti ontzi itxietan gorde”, gomendatzen du. 

Funtsezkoa da, halaber, elikagaiak desizozteko moduari arreta jartzea. Sanchezek beti hozkailuaren barruan egitea gomendatzen du: “Horrela bakterioen ugaritzea saihesten baita eta, gainera, elikagaien zaporea eta testura hobeto kontserbatzen baitira”, gaineratzen du.

Hondartzara, mendira edo piknikera irteterakoan, ezinbestekoa da elikagaiak hozkailu isotermikoetan garraiatzea eta ontzi hermetikoetan gordetzea. Tabernetan edo jatetxeetan jaten denean, komeni da platerak babestuta egotea, ertz lehorturik ez izatea eta arrainak edo itsaskiak itxura ona eta begi distiratsuak izatea, freskotasunaren funtsezko adierazle baitira. “Itxuraz elikagai bat kaltegarria ez dela dirudien arren, ondo babestuta ez badago edo itxura onik ez badu, hobe da ez kontsumitzea”, dio nutrizionistak.

Sanchezek gogorarazi du beroaren aurrean bereziki sentikorrak diren elikagaiak daudela, hala nola arrautzak, arraina, itsaskia, haragiak, esnekiak edo etxeko maionesak. “Ongi kontserbatuak izan direla ziur ez bagaude, zuhurrena haiek saihestea da”, ohartarazi du.

Elikagai batek usain txarra edo egoera onean dagoela ematen ez badu ere, horrek ez du bermatzen kontsumitzeko segurua denik. Horregatik, elikagaiak manipulatzean eta kontserbatzean higiene ona mantentzearen garrantzia azpimarratu du: “Gordinik kontsumitzen diren fruta eta barazkiak ondo garbitu behar dira, eskuak urarekin eta xaboiarekin garbitu behar dira gutxienez 20 segundoz elikagaiak manipulatu aurretik eta ondoren, eta tresnak eta gainazalak behar bezala garbitu behar dira”, azpimarratu du.

Elikagai guztiak ontzi itxietan gordetzea ere gomendatzen du, kutsadura gurutzatuak saihesteko. Elikadura-intoxikazioren bat izanez gero (sintomak ordu gutxira ager daitezke eta goragaleak, gorakoak, beherakoa edo sukarra izan ditzakete), garrantzitsua da osasun-zentrora joatea larritasuna ebaluatzeko eta, beharrezkoa bada, tratamendu egokia hasteko.

Azkenik, elikadura-intoxikazioren bat izanez gero, Sanchezek gomendatzen du elikagai narritagarriak saihestea, hala nola kafea, tea, koipeak, alkohola edo edari azukredunak eta gaseosoak, behar bezala errekuperatzeko. “Intoxikazio baten ondoren, hobe da janari leunak hartzea, modu garbian prestatuak, digestio-sistema gehiegi estimulatzen ez dutenak eta gorputza berriz hidratatzen laguntzen dutenak”, ondorioztatu du.