Elikadura eta kirola haurdunaldian: amaren eta fetuaren osasunerako gakoak

Teresa Santa Cruz, Policlínica Gipuzkoako ginekologoak dioenez, “haurdunaldian elikadura eta ariketa fisikoa funtsezkoak dira fetuaren garapenean”.

Haurdunaldiko elikadurak eta ariketa fisikoak amaren ongizateari eragiteaz gain, haurraren garapenean funtsezkoak dira. “Biren truke jan” edo erabateko atsedena izatearen mitoetatik urrun, egungo ebidentzia medikoak haurdunaldi aktibo eta ondo elikatuaren alde egiten du. Teresa Santa Cruz, Policlínica Gipuzkoako ginekologoak azaldu duenez, haurdunaldi osasuntsua, energiaz betea eta susto ekidingarririk gabea izateko gakoak zehaztu ditu. 

“Haurdunaldiko elikadura funtsezkoa da, bai amaren osasunerako, bai fetuaren garapenerako”, dio ginekologoak. Dieta egoki batek konplikazioak izateko arriskua murriztu dezake, hala nola, anemia edo fetuaren hazkundearen alterazioak, eta umetoki barruko garapen optimoa erraztu.

“Esnea osasun-ibilgailu gisa egoera fisiologiko berezietan: haurdun dagoen emakumea” txostenean jasotzen den bezala, Espainian haurdun dauden emakumeen erdiak ez du azido folikoaren, iodoaren, burdinaren, kaltzioaren, D bitaminaren eta omega 3aren gomendatutako kontsumoa lortzen.

Gabezia horren aurrean, Teresa Santa Cruz, Policlínica Gipuzkoako ginekologoak azpimarratu du garrantzitsua dela “dieta orekatua eta aberatsa egitea funtsezko elikagaietan, hala nola hosto berdeko barazkietan, zereal integraletan eta lekaleetan, azido folikoaren iturri naturalak direlako, esnekiak kaltzio ekarpenagatik, eta kalitatezko proteinak, hala nola haragi giharrak, arrautzak eta arrainak. Gainera, ez da alde batera utzi behar frutak egunero kontsumitzea, haurdunaldian funtsezko bitamina eta mineral asko dituztelako”.

Saihestea hobe den elikagaiak eta gomendatutako gehigarriak

Haurdunaldian garrantzitsua da elikadura-higienea zorroztea eta zenbait produktu saihestea infekzioak prebenitzeko, hala nola listeriosia edo toxoplasmosia. “Kontuz ibili behar da haragi, arrautza eta arrain gordinekin, pasteurizatu gabeko esnekiekin, aldez aurretik izoztu ez diren hestebete onduekin eta kimu gordinekin”, dio Teresa Santa Cruzek. Halaber, frutak eta barazkiak behar bezala garbitzea eta sukaldean kutsadura gurutzatua saihestea garrantzitsua dela azpimarratu du.

Gehigarriei dagokienez, Teresa Santa Cruzek dio “dieta orekatua mantendu arren, askotan ez dela nahikoa haurdunaldiaren eskakizun guztiak betetzeko”. Hori dela eta, azido folikoa haurdunaldiaren aurretik hartzea gomendatzen da, baita iodoa eta, kasu askotan, burdina eta D bitamina ere, bakoitzaren beharren arabera. Gehigarri horiek Osasun Ministerioaren gidetan jasota daude, eta funtsezkoak dira hodi neuralaren malformazioak prebenitzeko, besteak beste.

Ariketa, aliatu handi bat haurdunaldian

Nutrizio egokiaz gain, ariketa fisikoak onura ugari dakarzkie haurdun dauden emakumeei. “Egoera kardiobaskularra eta muskularra hobetzen ditu, haurdunaldiko diabetesa edo preklampsia bezalako konplikazioak prebenitzen ditu, eta pisu igoera osasungarria laguntzen du”, adierazi du doktoreak. Halaber, loa hobetu dezake eta etapa honetan ohikoak diren molestia osteomuskularrak murriztu.

Ginekologia eta Obstetriziako Espainiako Elkarteak (SEGO) gomendatzen du astean bi eta hiru aldiz jarduera fisiko moderatua egitea, hiruhileko bakoitzari eta banakako baldintzei egokituta. Santa Cruzek hidratazio ona izatea iradokitzen du, muturreko tenperaturak saihestea eta espezialistari kontsultatzea sintomak agertzen diren, hala nola sabeleko mina, odoljarioa edo arnasteko zailtasuna. 

Gomendatutako jarduerak eta saihestu behar direnak 

Kirol-jarduera guztiak ez dira egokiak haurdunaldian. “Ibiltzea, igeri egitea, bizikleta estatikoa egitea eta yoga eta pilates egokituak egitea gomendatzen dugu. Inpaktu txikiko eta lesio-arrisku txikiko ariketak dira”, azaldu du Policlínica Gipuzkoako ginekologoak. Aitzitik, ukipen-kirolak saihestu behar dira, hala nola futbola edo saskibaloia, bai eta abdomeneko erorikoak edo traumatismoak izateko arriskua dutenak ere, hala nola zaldiketa edo eskia.

Azken batean, elikadura eta ariketa fisikoa funtsezko zutabeak dira haurdunaldi osasuntsu eta segurua izateko. Santa Cruzek ondorioztatu duenez, “nutrizio-plangintza on batek eta egokitutako jarduera fisiko batek alde handia eragin dezakete, bai amarentzat, bai haur izango denarentzat”.